Pułapka 15k

Programista 15k – legenda polskiej branży IT, wzorzec sukcesu wykonany ze stopu pracowitości (90%) i pychy (10%), przechowywany w Raszynie pod Warszawą. To o nim pisane są artykuły o clickbaitowych nazwach. To przed nim drżą korporacyjne budżety. To o nim myśli rodzina, gdy słyszy, że jesteś programistą. Jak piękne jest życie programisty 15k? Czy jest usłane najczulszymi płatkami róż, oddzielonymi starannie od kolców?

Jak wykuwa się 15k

Programista 15k, wyjaśnijmy na początek nieświadomym, to osoba zarabiająca w tym zawodzie 15 tysięcy zł. Nomenklatura nie precyzuje, czy brutto, czy netto, czy B2B, czy UoP, ale bez względu na to, są to bardzo przyzwoite pieniądze w naszym nadwiślańskim kraju. Pieniądze pozwalające żyć wygodnie.

Programista taki – spróbujmy go scharakteryzować – z pewnością jest doświadczony. To nie jest osoba z rocznym czy dwuletnim, lecz raczej kilku, kilkunastoletnim doświadczeniem, oscylującym w okolicy 10 lat. Jest to koder, który z niejednego repozytorium klonował kod. Zna dobrze kilka technologii, umie się porozumieć z biznesem, ma dobrą prezencję. Jego CV imponuje i uwodzi rekruterów.

Co robi?

Ciężko powiedzieć co w zasadzie tak konkretnie robi programista 15k, bo oferty o wysokich stawkach pojawiają się właściwie w każdej specjalizacji. Obecnie najczęściej będą to specjaliści DevOps (o ile można ich nazwać programistami). Bycie full-stackiem jest dobrą ścieżką w kierunku 15k. Jednak również backendowcy, czy frontendowcy znajdą oferty pozwalające na dołączenie do tego elitarnego grona.

Jedno jest pewne co do zadań stojących przed takim koderem – albo musi być wybitny, a projekt jest nieprzeciętnie wymagający albo musi być doświadczony i dobry, a projekt jest nudny, nużący lub mało perspektywiczny, ewentualnie ryzykowny. W życiu nie ma nic za darmo. Pierwsza opcja jest oczywista, wymagający projekt wymaga nietuzinkowych koderów, a tych jest niewielu i mogą dyktować warunki. Efektem jest wysoka płaca.

W czym więc problem?

Problemem jest drugi przypadek – projekty nudne, żmudne, mordercze. Tak miażdżące programistów, że uciekają z firmy. Rośnie rotacja. Wdrożenie nowych zajmuje czas, a przy okazji znika z przedsiębiorstwa i projektu wiedza. Trzeba temu przeciwdziałać. Przekupujemy więc kolejnych kandydatów. Sprawiamy, że nigdzie indziej nie dostaną więcej i ich wytrzymałość na frustrację wzrośnie, bo ciężko jest jednak dobrowolnie zrezygnować z dajmy na to jednej trzeciej zarobków.

Jest co prawda jeszcze jedna możliwa ewentualność– potrzeba szybkiego zatrudnienia dużej ilości pracowników. Wtedy, by zachęcić kandydatów do natychmiastowej decyzji podbija się stawki, to jednak krótkotrwała i tymczasowa sytuacja…

W czym zatem problem? Otóż wbrew pozorom jest ich kilka.

Po pierwsze pieniądze. Owe 15 tysięcy to dużo i mało jednocześnie. Dużo, bo stanowi omal sufit wynagrodzeń w IT, a jednocześnie pozwala na wygodne życie. Do wygodnego życia łatwo się przyzwyczaić. Z kolei przez lata podwyżek i awansów programiści przywykli do stopniowego zwiększania dawek najbardziej uzależniającego z narkotyków. Programista 15k chciałby się zatem w jakiś sposób rozwijać, ale właściwie nie ma takiej możliwości. Rozwój finansowy? – nie może znaleźć lepiej płatnej pracy. Rozwój techniczny? – musi zrezygnować z pieniędzy, by zdobywać doświadczenie.

Jedyne możliwości zmiany sytuacji finansowej na lepszą to założenie własnej firmy lub zostanie managerem (co może tymczasowo znacząco obniżyć wynagrodzenie). Alternatywą jest trwanie na stanowisku, które oferuje dobre pieniądze, ale eroduje umiejętności, często przy tym krusząc duszę. Ludzie natomiast – a szczególnie ludzie, którzy od lat szli w górę – zawsze chcą więcej. Pojawia się wówczas frustracja.

Ten ból widoczny w oczach obserwowałem parokrotnie. Tych biednych, bystrych koderów, którzy przeszli już cały labirynt i nie znaleźli wyjścia. Kolejne projekty w weekendy, podcasty, szkolenia, inwestycje, wszystkie te próby przebicia sufitu sprawiają, że część z nich gorzknieje. Młodzi programiści, u progu kariery, mają błysk w oczach, nadzieję na tłuste lata, na wzrost, rozwój. Doświadczeni mają niestety często zmęczenie i strach w tych mądrych, dojrzałych oczach – strach, że nic ich już nie czeka, poza kolejnymi sprintami, buildami i bugami.

Bowiem IT to wbrew pozorom branża marzycieli. W wielu z nas tkwią nadal nastoletni chłopcy zafascynowani potęgą komputerów. Jedni z pokolenia, które obserwowało przegraną Kasparova z Deep Blue, inni z pokolenia, które patrzyło na szok i desperację Lee Sedola, gdy zwyciężało go AlphaGo. Każdy z perspektywą, że już niedługo zbudujemy RoboCopa, a najlepiej Motoko Kusanagi z Ghost In The Shell – że spod naszych palców wyjdzie kod przełomowy, że oprogramujemy autonomiczne samochody i inne genialne gadżety. Programiści 15k to zwykle ci, którzy wiele już napisali, a mało z tego co napisali sprawiło im prawdziwą dumę (mimo, że było wartościowe dla gospodarki). To ci, którym do emerytury pozostało trzydzieści lat, a którzy nigdy już w swoim zawodzie nie awansują, to ci, którzy umieliby napisać coś ambitnego, ale nie mają w Polsce takich projektów, to ci którzy stanęli na szczycie i mimo, że są szczyty wyższe, to muszą z niego zejść, przeprawić się przez rzekę i zacząć wspinać się na kolejny, inny, a sił im już brak…